Möhnesee (D)
De Möhnesee is een stuwmeer in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen in het Sauerland. Het meer is ontstaan door de bouw van een stuwdam in de rivier de Möhne in de periode 1908-1913.
Het meer ligt in de gemeente Möhnesee in het district Soest. De gemeente Möhnesee heeft ongeveer 10.000 inwoners en is ontstaan door samenvoeging van een aantal dorpen en gehuchten met als belangrijkste kern Körbecke.
De plaats bezit een hoop bezienswaardigheden en recreatiemogelijkheden en is daardoor een toeristische trekpleister.
Möhneseetalsperre
Aussichtspunkt Möhnetalsperrmauer, Möhnestraße 10, 59519 Möhnesee, Duitsland
De imposante Möhnetalsperre (stuwdam) bestaat uit meer dan 250.000 stenen uit een steengroeve. De dam stuwt de rivier de Heve en de Möhne omhoog naar de Möhnesee.
De dam is gebouwd in de periode 1908-1913 ten behoeve van drinkwater, water voor algemeen gebruik en voor de industrie en landbouw. Ook werd er een elektriciteitscentrale aan de dam gekoppeld.
De dam met een lengte van 650m en een hoogte van 40 meter moet de druk van 134,5 miljoen m3 water weerstaan.
Bij de officiële opening op 12 juli 1913 was het de grootste stuwdam van Europa, maar een jaar later werd deze in grootte overtroffen door de Edertalsperre een 120km ten zuid-oosten van de Möhnetalsperre.
De dam werd op 17 mei 1943 voor een groot deel verwoest door bombardementen van de geallieerden onder de naam operatie “Chastise”. Met als doel door middel van een overstroming het lamleggen van de Duitse oorlogsindustrie in het Ruhr gebied. Hierbij vielen ronde 1600 slachtoffers in het overstromingsgebied. Ook de Edertalsperre en de Sorpetalsperre werden tijden deze aanval gebombardeerd. De Sorpedam werd door zijn speciale bouwwijze van beton met aarde en stenen bekleding amper beschadigd.
Vijf dagen na de aanval werd er al begonnen met de wederopbouw van de dammen. Er werden snel zevenduizend arbeiders van de “Atlantic Wall” gehaald om mee te werken aan de wederopbouw. Het aantal arbeiders liep uiteindelijk op tot 20.000 waaronder zeer veel dwangarbeiders. Vier maanden later op 2 oktober 1943 was de dam hersteld. Maar waarschijnlijk als gevolg van het onttrekken van veel arbeiders aan de “Atlantic Wall” was deze op 6 juni 1944 nog niet gereed.
Je kun ook een hoop info vinden over de aanval op de stuwdammen op:
https://www.strijdbewijs.nl/617/after.htm
Het waargebeurde verhaal over de aanval op de dammen “Operatie Chastise” kun je zien in de Britse speelfilm ”The Dam Busters” uit 1955 onder regie van Michael Anderson.
Gedenkstätte Opfer der Möhnesee-katastrophe
Möhnestraße 8, 59519 Möhnesee, Duitsland
Het gedenkteken voor de slachtoffers van de Möhnesee-katastrophe herinnert aan de nacht van 16 op 17 mei 1943. De RAF bombardeerde de stuwdam van de Möhnesee met als gevolg een gat van 80 meter in de muur van de stuwdam. Een allesvernietigende vloedgolf sleurde alles meet zelfs tot in het Ruhrgebied aan toe. Gebouwen, spoorlijn, bruggen werden weggespoeld en meerder krachtcentrales buiten werking gezet. Dat was het doel van operatie “Chastise”, het lamleggen van de Duitse oorlogsindustrie. Er vielen rond 1500 doden waaronder 600 Oost-Europese dwangarbeidsters in Arnsberg-Neheim die achter prikkeldraad opgesloten zaten en in de vloedgolf verdronken.
Het gedenkteken is een kunstwerk bestaande uit een 3 ton zware Dolomiet met een indrukwekkende symboolkracht. In de steen is de dam, voorzien van kruizen ter nagedachtenis aan de slachtoffers, de verdronken dwangarbeidsters als ook de mannelijke dwangarbeiders die de stuwdam weer moesten opbouwen. Ook is de steen voorzien van een vredesduif met een olijftak als symbool van een nieuwe toekomst.
Het opschrift op de stele luidt:
Heldentote, so die damalige Kriegspropaganda….
Kollateralschäden, so die Aussage der Alliierten….
Kriegsopfer…..Opfer für…..?
Diese Frage stellen wir uns Heute…
Drüggelter Kapelle
Drüggelter Weg 5, 59519 Möhnesee, Duitsland
De Drüggelter Kapel stamt uit de twaalfde eeuw en werd vermoedelijk door kruisvaarders gebouwd met als voorbeeld de “Kerk van het Heilig Graf” in Jerusalem. Waarschijnlijk was de plek waar de kapel staat voorheen een heidense plaats van aanbidding.
De naam Druglete (Drüggelte) verscheen als eerste in een oorkonde die Graaf Gottfried van Amsberg opstelde in 1217 voordat hij aan zijn kruistocht naar het Heilige Land begon.
Van buiten ziet de kapel er erg onopvallend uit. Het is een veelhoekig gebouw, de buitenmuren vormen een 12-hoek. Aan de binnenzijde dragen 16 zuilen in 2 ringen het dak van de ruimte die van binnen maar 11 m doorsnede heeft,
Vandaag de dag vinden er nog steeds kerkdiensten plaats in de kapel. In de zomer en de herfst vinden er kamerconcerten plaats in de kapel.
Pankratiuskirche Körbecke (Gemeente Möhnesee)
Am Kirchplatz 2, 59519 Möhnesee, Duitsland
De katholieke parochiekerk St Pankratius in Körbecke (Gemeente Möhnesee) valt onder de monumentenzorg. Van de buitenkant ziet het eruit als menige katholieke kerk, maar de barokke binneninrichting laat je verstelt staan. Een eerste kerkgebouw werd op deze plaats rond het jaar 1150 gebouwd. Nadat deze bouwvallig was geworden werd dit gebouw afgebroken en alleen het onderste deel van de kerktoren bleef staan.
Tussen 1705 en 1710 werd een nieuwe kerk gebouwd maar deze werd voor een groot deel door brand verwoest in 1715. Voor de tweede keer binnen tien jaar moesten de inwoners van Körbecke aan slag om een nieuw kerk te bouwen. Ere werd een kerk gebouw met een indrukwekkende barokke binneninrichting.
De driebeukige hallenkerk met vier traveeën, met zijn boogramen en massieve muren, is extern aangepast aan de romaanse stijl van de toren. Blikvanger binnen is het barokke hoogaltaar, dat oprijst in het gewelf. Opvallend is ook de preekstoel, eveneens gemaakt door de meester-houtbouwer Stütting, die wordt gedragen door Tanchelm, een ketterse rondtrekkende predikant. Het barokorgel beschikt over 29 goed op elkaar afgestemde registers, wat het al snel de eretitel ‘Duizendstemmig orgel’ opleverde.
Kanzelbrücke Möhnesee
Kanzelbrücke, 59519 Möhnesee, Duitsland
De Kanzelbrug wordt beschouwd als een van de mooiste steenbruggen van Duitsland en is gelegen in het natuurgebied “Möhneaue” vlak bij de Möhnesee. Ze is gebouwd in 1912 en ligt tussen de plaatsen Völlinghausen en Wamel. Ze overspant de Möhnesee waar de rivier de Möhne in de Möhnesee uitloopt.
In WOII werd de brug flink beschadigd. Ze werd in 1953 zo origineel mogelijk hersteld.
Möhnesee Turm
Rennweg, 59519 Möhnesee, Duitsland
De Möhnesee Turm is een uitzichttoren van ongeveer 40m hoog.
De vierkante toren van 6 bij 6 m werd zo gebouwd dat hij opgaat in het landschap. Zo is bijvoorbeeld het staalskelet bekleed met “Douglas” hout. De toren staat op een fundament van beton dat 133 ton weegt. De staalconstructie weeg 75 ton en de houten bekleding nog eens 16 ton extra.
Als je de 206 treden beklommen hebt kun je genieten van een panoramisch 360° uitzicht over de Möhnesee en grote delen van het Arnsberger woud. Körbecke, de grootste en belangrijkste plaats van de gemeente Möhnesee ligt aan je voeten.
Bismarckturm Delecke (Gemeente Möhnesee)
B229, 59519 Möhnesee, Duitsland
De Bismarckturm in Delecke (gemeente Möhnesee) is een van de vele Bismarck torens ter ere van de voormalig “Reichskanzler” Bismarck (1815-1898),
In 1914 werd begonnen met de bouw, maar deze werd stilgelegd door een gebrek aan werklieden door het uitbreken van WOI. Pas in 1920 werd de bouw hervat. Maar door geldgebrek werd deze maar opgebouwd tot een hoogte van 12m en voorzien van een uitzichtplatform en een borstwering. In 1921 werd er weer verder gebouwd, maar door de enorme inflatie in 1922-1923 werd er niks meer gedaan. Toen in 1924 de motor achter het project “Wilhelm Jahn” stierf lag de bouw helemaal stil. De gemeente Soest liet de toren verwaarlozen. In 1930 kwam er weer wat belangstelling voor de toren maar pas in augustus 1933 werd er verder gegaan met de bouwwerkzaamheden. De toren bereikte een hoogte van 18m met een grondoppervlak van 7x7m.
Op 1 april 1934 na de grondlegging van de 1e steen werd de uit zandsteen opgebouwde toren in gewijd als gedenkteken ter ere van Bismarck, ter ere van de gevallenen van WOI en als uitzichttoren.
In 1987 werd de toren overgedragen aan “Heimatvereins Möhnesee”.
De toren is op zon- en feestdagen in de maanden mei t/m september van 10-12 uur geopend bij goede weersomstandigheden.
Landscape Information Center water and forest Möhnesee e.V.
Brüningser Str. 2, 59519 Möhnesee, Duitsland
Dit centrum bied een interactie tentoonstelling en informatie over de Möhnedam, het Arnsbergerwoud Natuurpark en verdere info over de natuur, waterbeheer en flora en fauna in de omgeving.